Fotowoltaika – czy warto w nią zainwestować?

Od dłuższego czasu w mediach wskazuje się na konieczność reformy polskiej i światowej energetyki. Elektrownie w Polsce działają głównie w oparciu na węglu oraz paliwie kopalnym, przez co są nieekologiczne. Potrzebne są radykalne zmiany w zakresie produkcji energii i korzystanie z jej odnawialnych źródeł, takich jak promieniowanie słoneczne. Tylko czy osobom prywatnym rzeczywiście warto zainwestować w panele fotowoltaiczne? Czym ona jest?

Energia ze słońca – czyli jak działa fotowoltaika?

Instalacje PV, nazywane instalacjami solarnymi lub fotowoltaicznymi, to system, który zrewolucjonizował światową branżę energetyczną. Pozwalają one na gromadzenie i korzystanie z energii z promieniowania słonecznego.

System składa się z paneli montowanych na dachu domu (zobacz jaki materiał na pokrycie dachowe wybrać) lub na gruncie, ustawionych pod kątem 30-40 stopni względem kąta padania promieni słonecznych. Najlepiej ustawić je tak, by były zorientowane na słońce po najbardziej nasłonecznionej stronie swojego domu. Skupiają one promieniowanie, nawet jeśli niebo jest zachmurzone. Zamieniają one energię słoneczną na prąd stały, a następnie za pomocą falownika, nazywanego inwerterem – na prąd zmienny, którym można już zasilać sprzęty w domu.

Inwestycja w fotowoltaikę – czyli jak stać się prosumentem?

Dla wielu osób, które dotychczas nie miały do czynienia z inwestycją w fotowoltaikę, problematyczne wydaje się korzystanie z niej zimą, gdy dzień jest krótki, przy pochmurnej pogodzie i w czasie godzin nocnych. Z kolei latem, kiedy słońce najmocniej operuje na niebie, przeciętne gospodarstwo domowe nie jest w stanie zużyć całej wyprodukowanej energii.

Nie musi to być jednak problem, ponieważ inwestycja w fotowoltaikę w Polsce powoduje obecnie, że konsument staje się producentem prądu. Wprowadza do obiegu w sieci energetycznej w swoim miejscu zamieszkania nadmiar wyprodukowanej energii ze słońca, ale może ją odebrać dzięki możliwości jej zmagazynowania oraz nieodpłatnego odbioru. Jest prosumentem i bierze udział w systemie rozliczeń.

Uwaga! Jeśli nowy prosument złoży poprawny i kompletny wniosek o przyłączenie mikroinstalacji do sieci do 31 marca 2022 roku, skorzysta z obecnych, bardzo atrakcyjnych opustów:

• odbioru w ciągu roku 80 proc. energii wprowadzonej do sieci, w przypadku instalacji PV do 10 kW,
• odbioru w ciągu roku do 70 proc. energii wprowadzonej do sieci, w przypadku instalacji PV od 10 do 50 kW.

Od odebranej energii nie płaci się opłat dystrybucyjnych i zmiennych w rachunku za prąd. Ważne jest tu to, w jakim czasie zostanie dokonana instalacja w fotowoltaikę. Cena za energię rośnie cały czas, a zmiany dotyczące rozliczania prosumentów zostaną wprowadzone od 1 lipca 2022 roku. W okresie od 1 kwietnia do 30 czerwca 2022 roku będzie obowiązywać okres przejściowy, z gwarancją opustów na kilka kolejnych miesięcy.

Od 1 lipca 2022 roku mają obowiązywać znowelizowane zasady dotyczące rozliczania wartości energii wprowadzonej do sieci i pobranej z niej, czyli tzw. net biling. Sprzedawca energii będzie prowadził depozyt prosumencki. Jego wartość zostanie ustalona na koniec miesiąca oraz będzie ona przyporządkowywana w kolejnym miesiącu kalendarzowym. System net bilingu zakłada sprzedaż niewykorzystanych przez prosumentów nadwyżek energii po cenie rynkowej. Zasadniczo powinno to wpłynąć na zwiększenie opłacalności korzystania z fotowoltaiki domowej, ale również instalacji przydomowych magazynów energii.

Cena fotowoltaiki – kalkulacja

Ile kosztuje fotowoltaika? Cena instalacji waha się w przedziale od 4 do 6 tys. zł za kWp brutto. Najpierw więc musimy oszacować, ile prądu potrzebujemy. Zwykle kalkuluje się 1 kWp za każde 45 zł wydane miesięcznie na rachunki za prąd, ale przy obecnych drastycznych podwyżkach energii będzie to kwota znacznie wyższa. Instalacja 5 kWp odpowiednia dla niewielkiego domu jednorodzinnego kosztuje około 25 000 zł, ale można ją obniżyć dzięki dotacji do 3000 zł z programu „Mój Prąd” oraz dzięki skorzystaniu z ulgi termomodernizacyjnej.

Składowe kosztów instalacji fotowoltaicznej przedstawiają się następująco:

•  panele fotowoltaiczne – około 45 proc. kosztów,
• falownik – 20 proc. kosztów,
• konstrukcja wraz z niezbędnym oprzyrządowaniem – 15 proc. kosztów,
• montaż – 10 proc. kosztów,
• elektryka – 10 proc. kosztów.

Wyższej jakości panele fotowoltaiczne zwiększą cenę, jaką będziemy musieli zapłacić za całą inwestycję.

Wady i zalety fotowoltaiki

Podstawową zaletą fotowoltaiki jest to, że można w dużej mierze uniezależnić się od dostaw energii konwencjonalnej, takich jak kotły na paliwo płynne a wkrótce będzie możliwe nawet zarabianie na wyprodukowanej energii z instalacji. Przyczyniamy się też do zmniejszania poziomu zanieczyszczenia środowiska naturalnego. Wadą fotowoltaiki jest z pewnością to, że inwestycja w nią oznacza wydatek rzędu kilkudziesięciu tysięcy złotych.

Zestawienie ze sobą plusów i minusów fotowoltaiki wskazuje na to, że w większości przypadków taka inwestycja jest korzystna dla konsumenta. Nie należy jednak oczekiwać, że koszty instalacji zwrócą się w ciągu 2-3 lat. Zwykle zajmuje to więcej, choć biorąc pod uwagę wysokie wzrosty cen energii na rynku krajowym – czas ten może ulec znacznemu skróceniu.