Cegła czy pustak – jaki materiał do budowy domu?

Ważną decyzją, jaką musi podjąć inwestor przy budowie domu, jest wybór materiału murowego. Może zdecydować się na przykład na cegłę lub pustak. Warto wiedzieć, czym różnią się od siebie te produkty i w jakich przypadkach lepsza będzie cegła, a w jakich pustak przy budowie domu?

Jaka cegła jest najlepsza do budowy domu?

W Polsce powszechnie stosowane są różne rodzaje cegieł i pustaków. W wielu przypadkach ich zastosowanie jest zbliżone, a o wyborze decydują aspekty ekonomiczne i parametry techniczne materiału. Niekiedy wybór ograniczają także przepisy prawne. Temat ten rozwijamy w dalszej części artykułu, omawiając każde rozwiązanie z osobna.

Warto jednak zaznaczyć, że technologia budowlana dopuszcza łączenie cegieł i pustaków na jednej budowie. Rozwiązanie to jest często praktykowane i uzasadnione z punktu widzenia technicznego, gdyż pozwala na zwiększenie wytrzymałości i stabilności konstrukcji. Często pozwala także na lepszą izolację termiczną.

Charakterystyka cegły do budowy domu

Tradycyjna cegła znana była budowlańcom już 5 tys. lat przed naszą erą. Posługiwali się nią fachowcy z Bliskiego Wschodu. Jej technologia produkcji uległa co prawda zmianie, ale nadal powszechnie wykorzystywana jest cegła do budowy domu produkowana z gliny, choć powstają też cegły z mieszaniny piasku kwarcowego, wapna hydratyzowanego i wody.

Cechą charakterystyczną cegieł jest kształt prostopadłościanu i niewielkie rozmiary, przy czym należy zaznaczyć, że proporcje poszczególnych boków są parametrem zmiennym. Jej zwarta struktura cechuje się wysoką wytrzymałością na ściskanie i odpornością na warunki atmosferyczne.

Zalety cegieł budowlanych

Dlaczego część osób decyduje się na wykorzystanie cegły budowlanej podczas budowy domu? Wynika to z zalet, które posiadają, takich jak:

• odporność na działanie ognia, wilgoci, korozji i substancji chemicznych,
• stosunkowo wysokie przewodnictwo cieplne,
• dobre właściwości akustyczne,
• możliwość łączenia z innymi materiałami,
• niepalność,
• właściwości antyseptyczne i higieniczne,
• wysoka wytrzymałość i trwałość,
• estetyczny wygląd,
• dobra wentylacja,
• odporność na działanie szkodników, takich jak owady i gryzonie.

Warto pamiętać, że niektóre z tych zalet definiują również wady cegieł.

Wady cegieł

Podstawowymi wadami cegieł są:

• słaba izolacja termiczna,
• wysoka waga i cena związana z transportem,
• trudność w obróbce,
• możliwa reakcja z metalowymi elementami konstrukcyjnymi.

Reakcji z metalowymi elementami można uniknąć na dwa sposoby: poprzez zastosowanie cegieł niezawierających kwasu węglowego lub izolując elementy metalowe, które mają kontakt z cegłą.

Zastosowanie cegły w budowie domu

Cegły mogą być wykonane w różnych technologiach, od których zależy ich zastosowanie. W przypadku budowy domu największe zastosowanie mają:

• cegły suszone — stosowane głównie przy budowie ścian działowych jako materiał dekoracyjny,
• cegły ceramiczne — o wszechstronnym zastosowaniu w budownictwie, w tym do budowy ścian nośnych, działowych i zewnętrznych,
• cegły szamotowe — doskonałe do budowy pieców i obudowy kominów,
• cegły magnezytowe — o podwyższonej odporności na działanie wysokich temperatur, wykorzystywane głównie w przemyśle chemicznym i metalurgicznym,
• cegły wapienno-piaskowe — używane wyłącznie do kominów wentylacyjnych
• cegły klinkierowe — o wyjątkowych właściwościach estetycznych, wykorzystywane do wykańczania elewacji, ścian wewnętrznych czy stawiania kominów.

Jaka cegła do budowy domu będzie odpowiednia? Trzeba ją wybrać już na wstępnym etapie planowania inwestycji. Na Infobudowa znajdziesz informacje o tym, w jaki sposób rozpocząć przygodę życia z budową. Pamiętaj jednak, że na wybór powinien mieć wpływ rodzaj konstrukcji budynku i jego przeznaczenie.

Charakterystyka pustaka do budowy domu

Jak sama nazwa wskazuje, pustaki są elementami murowymi z otworami. Dzięki zwiększonej powierzchni tych otworów pustaki nawet przy znacznych wymiarach nie będą zbyt ciężkie. Ważą one do 20 kg i to jedynie największe z nich. Mijające się ze sobą otwory w pustakach minimalizują ryzyko powstawania w gotowych ścianach mostków termicznych.

Pustak produkowany może być z betonu zwykłego lub na kruszywie lekkim, czyli na keramzycie. Alternatywę stanowią także pustaki ceramiczne. Niezmiennie można z nich wznosić ściany zewnętrzne i wewnętrzne, ponieważ charakteryzują się one dobrą wytrzymałością mechaniczną.

Zalety pustaków

Z powyższej charakterystyki wyłaniają się następujące zalety pustaków:

• niska waga i koszt transportu,
• dobra izolacja termiczna,
• szybki i łatwy montaż ze względu na ich wielkość,
• wysoka dostępność i stosunkowo niska cena,
• prosta obróbka.

Wady pustaków

Pustaki są jednak obarczone pewnymi wadami, takimi jak:

• gorsza izolacja akustyczna niż w przypadku cegieł,
• mniejsza wytrzymałość,
• dłuższy czas schnięcia pustaków podczas budowy,
• mniejsza odporność na warunki atmosferyczne.

Rodzaje pustaków i ich zastosowanie

Wybór wśród pustaków jest dosyć duży. Największymi wymiarami cechuje się pustak MAX, który sprawdzi się przy budowie warstw nośnych, zarówno dwu‑, jak i trójwarstwowych. Mniejszy pustak U ma wymiary podobne do cegieł, ale mniej drążeń w porównaniu z pustakiem MAX. Nadaje się on do budowy ścian konstrukcyjnych. 

Pustak SZ ma jeszcze mniej drążeń, a jego rozmiar dostosowano do budowy w systemie modularnym ścian konstrukcyjnych i działowych. Do wykonania pionów wentylacyjnych wybierz pustaki wentylacyjne, a do murowania przewodów dymowych – pustaki dymowe.

Łączenie cegieł z pustakami

Cegły ceramiczne są często używane przez murarzy do wznoszenia różnych ścian. Zaliczane są one do grona tak zwanej ceramiki architektonicznej, która dzieli się na kilka grup:

• grupa pierwsza – cechuje się nasiąkliwością wagową w przedziale od 6 do 22 proc. i obejmuje takie materiały jak cegły, pustaki ścienne, pustaki stropowe, dachówki itp.,
• grupa druga – cechuje się nasiąkliwością wagową do 6 proc. i obejmuje cegły i kształtki klinkierowe,
• grupa trzecia – to ceramika półszlachetna, obejmująca wyroby fajansowe, porcelanowe i porcelitowe.

Połączenie cegieł z pustakami najczęściej stosuje się przy wznoszeniu nośnych ścian trójwarstwowych. W przypadku połączenia z pustakami i warstwą izolacyjną uzyskujemy bardzo dobrą izolację termiczną i akustyczną, a przy tym wyjątkowe walory estetyczne. Uczciwie rzecz biorąc, nie jest to jednak tanie rozwiązanie, dlatego wynaleziono też inne.

Alternatywa — budowa domu z cegły silikatowej

Budowa domu z cegły to domena tradycyjnego budownictwa. Alternatywą jest wybór cegły silikatowej lub bloczków silikatowych. Pozwalają one na stworzenie murów solidnych i trwałych, ale ze względu na wysoki współczynnik przenikania ciepła silikatu, ściany zewnętrzne powinny zostać docieplone styropianem lub wełną mineralną. Inną możliwością jest zaprojektowanie ścian dwuwarstwowych pokrytych elewacją.

Cegła czy pustak – co wybrać?

Jeśli chcemy budować ściany domu jednorodzinnego z cegły, musimy zdecydować się na odpowiedni jej rodzaj. Ostatecznie o wyborze zdecyduje projekt, który musi uwzględniać przeznaczenie budynku i miejscowe uwarunkowania oraz przepisy prawne. Z aspektów prawnych jednym z ważniejszych jest obecnie wskaźnik energochłonności budynku (EP). Użycie silikatu, pustaków czy cegieł może wymuszać bowiem kolejne działania związane z ociepleniem budynku.

Dużo większą swobodę mamy podczas wyboru materiału do budowy ścianek działowych i wykończenia wnętrz. Tutaj na szczególną uwagę zasługują cegły, których niezliczone wzory, estetyczny wygląd i doskonałe właściwości akustyczne mogą być dużym atutem. Cegła w domu zawsze doskonale się prezentuje, a jej trwałość sprawia, że motywy ścian z jej wykorzystaniem od lat cieszą się uznaniem projektantów wnętrz.

Podczas projektowania kominów i przewodów wentylacyjnych możemy wybierać między cegłami i pustakami. Do budowy kominów świetnie sprawdza się cegła szamotowa i pustaki kominowe. Zdarzają się też konstrukcje kominowe z cegły pełnej. Jeśli więc musisz wybierać między cegłą pełną i dziurawką z przeznaczeniem na komin, sięgnij po cegłę pełną.